De geschiedenis van geheime zenders en piratenmuziek


Geheime zenders in de jaren '30
In de jaren '30 van de vorige eeuw ontstond de piratenmuziek binnen de arbeidersklasse in de industriële gebieden van Almelo. De opzwepende klanken verspreidden zich snel over Overijssel, en kenmerkten zich door muziek die niet te horen was op de reguliere radio vanuit Hilversum.
De meeste uitzendingen vonden plaats in de ochtend of na de officiële programma's van Hilversum, vaak in het weekend, waardoor ze een aanvulling vormden op de reguliere radioprogrammering. Veel van de piraten waren jonge mannen uit de arbeidersklasse, die met veel passie hun muziek deelden.
Tot 1938 was er in Twente vrijwel elk weekend wel een piratenzender te horen. De piraten waren zeer populair in Overijssel en delen van de Achterhoek. Echter, in de herfst van 1939, door de dreigende oorlog, kwam er een einde aan de uitzendingen van geheime zenders.


Geheime zenders tussen de jaren '40 en '70
Direct na de oorlog herleefde de geheime zender met zijn piratenmuziek opnieuw. Tot 1950 was Twente de uitvalsbasis, maar al snel breidde het bereik zich uit naar andere delen van Noordoost-Nederland en zelfs naar het westen van het land. De groei na de oorlog werd mogelijk gemaakt door verbeterde technologie; het bouwen van een zender werd steeds eenvoudiger en de populariteit van muziek op single nam razendsnel toe. Tussen 1946 en 1967 schat men dat er ongeveer tweeduizend verschillende geheime zenders actief waren.


Geheime zenders tussen na jaren '80
In de jaren '80, '90 en 2000 groeide het aantal geheime zender snel. Door het gebruik van krachtigere zenders nam de overlast toe, wat het Rijk ertoe bracht stevige maatregelen te nemen. Dit leidde tot de opkomst van internetradio en onbemande uitzendingen. De afgelopen decennia heeft de verschuiving naar online plaatsgevonden, maar de muziek en de sfeer zijn onveranderd gebleven. Uitzendingen vinden nu digitaal plaats, waarbij verschillende geheime zenders onder èèn naam opereren, waardoor de geest van de piratenmuziek voortleeft in een modern jasje.